همچنین برای سوره «قل هو الله احد» نام‌هایی مانند «اخلاص» و «ولایت» نیز نقل کرده‌اند. و البته چون این سوره شامل خالص‌ترین عقاید توحیدی است، از این رو سوره توحید و اخلاص نام گرفته است./

توحید چیست؟/
توحید، مرز میان ایمان و کفر است و ورود به قلعه ایمان بدون اقرار به توحید ممکن نیست. اولین سخن پیامبر کلمه توحید بود: «قولوا لا اله الا اللّه تفلحوا»./

شعار توحیدی «لا اله الا اللّه» از سه حرف (الف، لام و ها) ترکیب شده و ذکری است که در گفتنش حتی لب تکان نمی‌خورد ولی عملش تا اطاعت از رهبری معصوم و جانشینان آنان ادامه دارد؛ زیرا شرط توحید طبق فرمایش امام رضا علیه السلام ایمان به امام معصوم و اطاعت از اوست./

در سفری که امام رضا علیه السلام با اجبار مأمون وادار به هجرت از مدینه به مرو شد، در مسیر راه وقتی به نیشابور رسید، مردم دور آن حضرت جمع شدند و از ایشان رهنمود خواستند./

امام رضا علیه السلام فرمودند: پدرم از پدرش و او از اجدادش و آنان از پیامبر خدا نقل کردند که خداوند فرموده است: توحید، قلعه من است و هر کس داخل این قلعه شود از قهر من در امان است.»/

آنگاه امام رضا علیه السلام فرمودند: البته توحید شروطی دارد و من (که امام حاضر هستم) شرط آن هستم، یعنی توحید بی‌ولایت پذیرفته نیست./

در زمان غیبت امام معصوم نیز، بنا بر فرمان خودشان باید به سراغ فقهای عادل برویم./

بنابراین توحید کامل، ایمان به یکتایی خداوند، دور کردن فکر و عمل از هر نوع شرک و پیروی از رهبران معصوم در زمان حضور و فقهای عادل در زمان غیبت است./

محتوی و فضیلت سوره" اخلاص"/
این سوره چنان که از نامش پیدا است از توحید پروردگار، و یگانگی او سخن می‌گوید، و در چهار آیه کوتاه چنان توصیفی از یگانگی خداوند کرده که نیاز به اضافه ندارد./

در شأن نزول این سوره از امام صادق (علیه السلام) چنین نقل شده است که: "یهود از رسول اللَّه (صلی الله علیه و آله) تقاضا کردند خداوند را برای آنها توصیف کند، پیغمبر (صلی الله علیه و آله) سه روز سکوت کردند و پاسخی نگفتند، تا این سوره نازل شد و پاسخ آنها را بیان کردند."/

در فضیلت تلاوت این سوره روایات زیادی در منابع معروف اسلامی آمده است که حاکی از عظمت فوق العاده آن می‌باشد از جمله:/

در حدیثی از پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله) می‌خوانیم که فرمودند: " آیا کسی از شما عاجز است از اینکه یک سوم قرآن را در یک شب بخواند؟! یکی از حاضران عرض کرد: ای رسول خدا! چه کسی توانایی بر این کار دارد؟! پیغمبر فرمودند: "سوره قل هو اللَّه را بخوانید."/

در اینکه چگونه سوره" قُلْ هُوَ اللَّهُ" معادل یک سوم قرآن است بعضی گفته‌اند به خاطر اینکه قرآن مشتمل بر" احکام" و" عقائد" و" تاریخ" است، و این سوره بخش" عقائد" را به طور فشرده بیان می‌کند./

بعضی دیگر گفته‌اند: قرآن سه بخش است، "مبدأ" و" معاد" و "آنچه در میان این دو" قرار دارد، و این سوره بخش اول را شرح می‌دهد./

اما به طور کلی این سخن قابل قبول است که تقریبا یک سوم قرآن پیرامون توحید بحث می‌کند و عصاره آن در سوره توحید آمده است./

و در حدیث دیگری از امام صادق (علیه السلام) می‌خوانیم: "کسی که یک روز و شب بر او بگذرد و نمازهای پنجگانه را بخواند و در آن قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ را نخواند به او گفته می‌شود: "ای بنده خدا! تو از نماز گزاران نیستی." (" مجمع البیان" جلد 10 صفحه 561)/

امام سجاد علیه السلام فرمودند: چون خداوند می‌دانست که در دوره آخر الزمان گروهی دقیق و عمیق خواهند آمد، سوره توحید و شش آیه اول سوره حدید را نازل فرمودند./

تلاوت این سوره به شش سمت، سبب حفظ شدن انسان از خطرات و ایمن شدن از حوادث می‌گردد.(مصباح کفعمی، ص 246)/